درباره فیلم تعطیلات رمی | عاشقانه‌ای از معصوم سینما

نمی‌دانم چه کسی لقب معصوم سینما را به آدری هپبورن داده، اما هرکه بوده دمش گرم. بهترین توصیف از آدری هپبورن همین است: معصوم سینما. این بازیگر افسانه‌ای صدها فیلم را در کارنامه دارد، اما یک فیلم از او به طرز عجیبی قلب مخاطب را لمس می‌کند. تعطیلات رمی (Roman Holiday) یک شاهکار کمدی رومانتیک است که هپبورن برای بازی در آن برنده جایزه اسکار شد و صد در صد که لایق این جایزه بود. جایزه‌ای که هپبورن از دریافت آن آنقدر غرق در هیجان بود که اسکار را در اتاق بانوان جا گذاشت، ولی خوشبختانه خیلی سریع متوجه شده، به اتاق بازگشت و این جایزه ارزشمند  را دوباره به دست‌آورد.

ما امروز در پی اس ارنا نگاهی بر فیلم شاهکار Roman Holiday خواهیم داشت، پس در ادامه متن همراه ما باشید.

این فیلم را ویلیام وایلر بزرگ ساخته است. اما نحوه ساخت نیز در نوع بسیار جالب است. مثلا بعد از اینکه مشخص شد الیزابت تیلور و جین سیمونز برای بازی در فیلم تعطیلات رمی وقت ندارند، آدری هپبورن پیشنهاد بازی در نقش «پرنسس آن» را دریافت کرد. جالب است بدانید ویلیام وایلر آنقدر به حضور هپبورن در این فیلم اصرار داشت که تا پایان کار هپبورن در برادوی، آغاز فیلمبرداری را به تاخیر انداخت و برای آمدنش صبر کرد. آدری هپبورن به لطف یک تست نمایشی افسانه‌ای نقش پرنسس آن را به دست‌آورد. او در جلسه تست، یکی از صحنه‌های فیلم را اجرا کرد، اما پس از کات گفتن کارگردان، به فیلم‌بردار دستور داده شد که دوربین‌ها را روشن نگه دارد. بنابراین، چندین دقیقه از هپبورن خودبه‌خود و تمرین‌نشده در فیلم ثبت شد که همراه با صحنه‌های تست‌اش، نقش را برای او به ارمغان آورد.

یکی دیگر از نکات جالب فیلم تعظیلات رومی این است که با وجود اینکه در دهه ۱۹۵۰ فیلم‌ها رنگی ساخته می‌شدند، کارگردان فیلم ویلیام وایلر تصمیم گرفت این فیلم عاشقانه را سیاه و سفید فیلم‌برداری کند تا تمرکز بر داستان و شخصیت‌ها باشد، نه لوکیشن. به علاوه اینکه فیلم‌برداری در اروپا پرهزینه بود و با این کار توانست از جنبه‌های مالی فیلم نیز کم کند.

البته شاید مهم‌ترین نکته درباره ساخت این فیلم، داستانِ چگونگی نوشتنِ فیلم‌نامه آن باشد، در آن زمان، ایان مک‌للان هانتر (Ian McLellan Hunter) به عنوان نویسنده فیلم‌نامه معرفی شده بود، اما در اصل نویسنده اصلی دالتون ترامبو بود که به دلایل سیاسی در لیست سیاه سازمان سیا قرار گرفته بود. این فیلمنامه‌نویس بزرگ به دلیل کمونیست بودن در لیست سیاه قرار گرفته بود و به وی اجازه فعالیت داده نمی‌شد. حال اگر به این فیلمنامه‌نویس بزرگ علاقه‌مند هستید پیشنهاد می‌کنم، فیلم ترامبو با بازی برایان کرانستون را تماشا کنید. زمانی که فیلم تعطیلات رمی نامزد اسکار بهترین فیلمنامه شد، کسی در مراسم حاضر نشد چون که ترامبو نویسنده اصلی بود!

حال برسیم به خود فیلم. تعطیلات رمی درباره پرنسس آنا (آدری هپبورن) است، پرنسس در کشوری ناشناخته در یک تور اروپاگردی به‌سر می‌برد. به سبب کار سنگین دولتی، به نزد پزشک خود می‌رود و وی داروی آرام‌بخش برایش نسخه می‌کند. آنا شبانه از سفارتخانه کشورش فرار می‌کند ولی با تأثیر دارو، روی یک نیمکت عمومی به خواب می‌رود.

یک خبرنگار آمریکایی به نام جو بردلی (گریگوری پک) او را بیدار می‌کند تا برای رفتن به خانه به او پولی بدهد، ولی چون آنا جواب درستی نمی‌دهد، او را به خانه خود می‌برد. فردای آنروز جو در دیدار با مدیر خود، با دیدن عکس پرنسس متوجه هویت او می‌شود ولی به مدیر خود چیزی نمی‌گوید…

همان‌طور که می‌بینید داستان چیز خاصی ندارد. اما اجرا چنان خاص است که دل هر مخاطبی را می‌برد. این موفقیت نیز بیشتر معطوف به آدری هپبورن است. او بسیار زیباست و من حقیقتا جمله مناسبی ندارم که بتواند زیبایی او را وصف کند.

البته درباره زیبایی او یک چیز مهم را بگویم. او هر زیبایی نیست که امروزه جهان را تصاحب کرده‌اند. چهره او هنری است. یعنی چه؟ وظیفه هنر خلق حس است نه صرفا زیبا بودن. با نگاه کردن به او مخصوصا به خنده‌اش، آدم حسی را در خود می‌فهمد. حسی که نه اغواگر است و نه جنسیتی بلکه پاک و خاص است. گویی آدم دارد به معشوقه‌اش نگاه می‌کند. هپبورن نیز به خوبی این را می‌دانست و برای همین در زندگی شخصی‌اش نیز همین‌قدر ساده و پاک ماند. معصوم و زیبا.

گفتم که داستان چیز خاصی ندارد اما خاص است. این حرف یعنی چه؟ ترامبو استاد فیلمنامه‌نویسی بود و به خوبی می‌دانست که چگونه باید درام خلق کند. درام او بسیار پُر پیمان است. هپبورن نیز در قلب داستان به خوبی جا داده شده و همه‌چیز خوب است. گریگوری پک نیز بازی خوبی از خود نشان داده و آن شخصیت مردانه‌اش در ترکیب با معصومیت هپبورن، چیز بسیار خوبی شده است. گویی به راستی این دو مناسب یکدیگرند. نکته جالب توجه درباره گریگوری پک نیز این است که نقش گریگوری پک در فیلم تعطیلات رمی در ابتدا با در نظر گرفتن کری گرانت نوشته شد. گرانت، با این حال، نقش را رد کرد زیرا معتقد بود برای بازی در عشق آدری هپبورن خیلی پیر است. با این حال، ۱۰ سال بعد او و هپبورن در کنار هم بازی کردند.

برگردیم به داستان؛ نیم پرده دوم فیلم را به خاطر بیاورید. جایی که هپبورن موهای خود را زده و زیباتر از قبل درحال گشت و گذار در شهر رم است. برخورد مهربانانه او با مردم چقدر زیبا و انسانی است. یا مثلا صحنه‌ای که گریگوری پک دارد شهر را نشانِ پرنسس می‌دهد. چقدر این روابط گرم و شیرین و زیبا هستند. حال مسئله من این است که امروزه با این همه پیشرفت و فلان بهمان، نمی‌توانند حتی یک صحنه از فیلم Roman Holiday را بازسازی کنند.

در پایان می‌شود گفت فیلم Roman Holiday یکی از بهترین فیلم های کمدی رمانتیک تاریخ سینما و بی‌شک بهترین فیلم آدری هپبورن دوست داشتنی است. البته از کارگردانی ویلیام وایلر هم نمی‌شود به سادگی گذشت. این اثر یکی از درخشان‌ترین فیلم‌هایی است که می‌توانید تماشا کنید. پس در اولین فرصت و بدون ذره‌ای تردید به سراغ دیدن این فیلم شاهکار بروید و مطمئن باشید که تا مدت‌ها لبخند زیبای آدری هپبورن را فراموش نخواهید کرد.